Vergi ve Yasal İşlemleri Nasıl Hallederim?
İş kurmak heyecan verici bir süreç ama beraberinde bazı resmi işlemleri de getiriyor. Vergi dairesine kayıt, fatura düzenleme, SGK işlemleri derken işler biraz karışık görünebilir. Ama merak etmeyin! Bu makalede, işinizi kurarken karşılaşacağınız tüm yasal ve vergisel süreçleri basit ve anlaşılır bir dille anlatacağım. Kafanızda soru işareti kalmadan işinizi resmi olarak nasıl başlatacağınızı öğrenebileceksiniz.
1. Şirket Kurarken Yapılması Gereken Resmi İşlemler
İş kurmanın ilk adımı, işinizi resmileştirmek. Peki, bu süreç nasıl işliyor? Gelin adım adım inceleyelim.
1.1. Hangi Şirket Türünü Seçmelisiniz?
Öncelikle, işinizin büyüklüğüne ve hedeflerine göre bir şirket türü seçmeniz gerekiyor. İşte en yaygın şirket türleri ve özellikleri:
- Şahıs Şirketi: En basit ve en hızlı kurulan şirket türüdür. Tek kişi tarafından yönetilir, vergi oranı kazanca göre değişir.
- Limited Şirket (LTD. ŞTİ.): Birden fazla ortakla kurulabilir, sermaye belirli bir tutarla sınırlıdır ve vergisel avantajlar sağlar.
- Anonim Şirket (A.Ş.): Büyük ölçekli işler için uygundur, hissedarlar ile büyüyebilir ve borsada işlem görebilir.
Eğer küçük bir işletme açıyorsanız veya bireysel olarak çalışıyorsanız şahıs şirketi sizin için en hızlı ve ekonomik seçenek olacaktır. Ama işinizi büyütmek, yatırımcı almak veya daha prestijli bir yapı kurmak istiyorsanız limited veya anonim şirket tercih edebilirsiniz.
1.2. Vergi Dairesine Kayıt Olma
Şirket kurmanın ilk resmi adımı, Vergi Dairesine kayıt olmaktır. Bunun için vergi dairesine başvurmanız ve bazı belgeleri teslim etmeniz gerekiyor.
Gerekli belgeler şunlar:
✅ Kimlik fotokopisi
✅ İmza beyannamesi
✅ İşyeri kira kontratı (veya tapu fotokopisi)
✅ Şirket ana sözleşmesi (limited ve anonim şirketler için)
Bu aşamadan sonra vergi levhanız çıkar ve artık resmi olarak vergi mükellefi olmuş olursunuz. Artık fatura kesebilir ve resmi gelir elde edebilirsiniz.
1.3. Ticaret Odası Kaydı
Limited ve anonim şirketler için ayrıca Ticaret Odası’na kayıt yaptırmanız gerekiyor. Bu işlem, şirketinizi tamamen resmileştirir ve Ticaret Sicil Gazetesi’nde yayımlanmasını sağlar.
Gerekli belgeler:
✅ Şirket ana sözleşmesi
✅ Noter onaylı imza sirküleri
✅ Kurucu ortakların kimlik fotokopileri
Şahıs şirketleri için bu aşama zorunlu değil, sadece vergi dairesi kaydı yeterli oluyor.
1.4. Belediye İzinleri ve Ruhsatlar
Eğer bir mağaza, restoran, kafe veya üretim yeri açıyorsanız, bağlı olduğunuz belediyeden İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı almanız gerekir.
- Restoran ve kafelerde gıda üretim izinleri de gerekebilir.
- Sanayi ve üretim tesislerinde çevre izinleri gibi ek belgeler istenir.
Eğer sadece online iş yapıyorsanız (e-ticaret, dijital hizmetler vb.), belediyeye ruhsat için gitmenize gerek yoktur.
1.5. SGK ve Bağ-Kur Kaydı
Eğer şirket sahibiyseniz ve çalışanlarınız varsa, SGK'ya (Sosyal Güvenlik Kurumu) kayıt yaptırmanız gerekiyor.
- Çalışanlarınız varsa: Onlar için SGK primi yatırmalısınız.
- Kendi sigortanızı yatırmak istiyorsanız: Bağ-Kur’a kayıt yaptırmanız gerekir.
Bağ-Kur, serbest çalışanlar ve şirket sahipleri için zorunludur. Ancak sigortalı bir işte çalışıyorsanız, Bağ-Kur yerine mevcut sigortanız devam edebilir.
1.6. E-Fatura ve E-Defter Başvurusu
Günümüzde artık kağıt fatura dönemi bitiyor. Eğer yıllık cironuz belirli bir seviyeye ulaşıyorsa, e-Fatura ve e-Defter sistemine geçmek zorundasınız.
- Küçük işletmeler: e-Arşiv Fatura kullanabilir.
- Büyük işletmeler ve KDV mükellefleri: e-Fatura ve e-Defter sistemine geçmelidir.
Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) üzerinden başvuru yaparak dijital fatura sistemine geçiş yapabilirsiniz.
2. Vergi Türleri ve Ödemeniz Gereken Vergiler
Şirket sahibi olduğunuzda düzenli olarak ödemeniz gereken vergiler vardır. İşte en önemli vergi türleri:
2.1. Gelir Vergisi veya Kurumlar Vergisi
- Şahıs şirketleri gelir vergisi öder. Kazandığınız miktara bağlı olarak %15 - %40 arasında değişir.
- Limited ve anonim şirketler %25 kurumlar vergisi öder.
2.2. Katma Değer Vergisi (KDV)
- Aylık olarak devlete beyan edilmelidir.
- Genel KDV oranı %20’dir, ancak bazı sektörlerde değişiklik gösterebilir.
2.3. Stopaj Vergisi
- Çalışanlarınıza maaş ödüyorsanız stopaj vergisini kesip devlete ödemeniz gerekir.
2.4. Damga Vergisi ve Geçici Vergi
- Şirket sözleşmeleri, kira kontratları gibi işlemlerde damga vergisi ödenir.
- Geçici vergi, 3 ayda bir ödemeniz gereken bir avans vergisidir.
3. Vergi ve Yasal İşlemleri Kolaylaştırmak İçin İpuçları
✔️ Bir muhasebeci ile çalışın: Vergi takibini sizin yerinize yapar ve cezalardan kaçınmanızı sağlar.
✔️ Vergi takviminizi takip edin: Vergi beyannamelerini zamanında vermek için hatırlatıcı oluşturun.
✔️ Online sistemlerden faydalanın: e-Beyanname ve e-Fatura sistemleriyle vergi işlemlerinizi kolaylaştırabilirsiniz.
✔️ Banka hesaplarınızı ayırın: İşletme gelir ve giderlerini takip etmek için ayrı bir şirket hesabı açın.
✔️ Güncel mevzuatı takip edin: Vergi oranları ve yasal düzenlemeler zaman zaman değişebilir.
Sonuç
İşinizi kurarken yasal süreçleri ve vergi işlemlerini eksiksiz yapmak, uzun vadede sizi büyük sıkıntılardan kurtarır. Vergi levhası çıkarmak, SGK işlemleri yapmak ve muhasebe kayıtlarını düzenli tutmak işinizin sağlıklı bir şekilde büyümesini sağlar.
Eğer süreç size karmaşık geliyorsa, profesyonel bir mali müşavirden destek almak her zaman en iyi çözümdür. Şimdi siz de işinizi resmileştirmek için ilk adımı atabilirsiniz!
İlgili makaleler: